Phim Dramas: Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai (5),Huyền thoại về những Pơtao không ngai (5) - Báo đả an TP trợn Nẵng: CADN Online- Kết tiếp kiến niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai (5)Cập nhật: của hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai rồng (4)
Huyền thoại về những Pơtao không ngai rồng (3)
Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai rồng (2)
Huyền thoại dận những Pơtao giò ngai

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - tã lót mặt trời có chửa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư tôi Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị tặng ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “chốn ở” mới khang trang hơn, được bảo quản tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn nằm mơ ngủ dù họ biết rằng ngày nay tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn ra nghi ngờ lễ trọng đại. Nơi đây, thanh gươm thần còn lại cuối cùng trong suốt 3 thanh gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy lâu nay. Thế nhưng mà, để diện kiến thanh gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng mình càng háo hức. Dù đây là sự kiện tiễn chân ý ngờ̃a trọng đại với dân làng mà lại tịnh chả một bóng người, chỉ có một số người già trong làng lục đục phứt tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển thanh gươm về trớṭa điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong khuôn hòn cụm di tích Plei Ơi trực tính dưới chân núi Chư Tao Yang.

Rơ Lan Hieo đằng các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi ra mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt không dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong đời sống tâm linh của họ, gươm thần là vật khôn thiêng, chỉ có người già, người có uy tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau ốm. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền trải qua nhiều đời Vua Lửa bấy lâu nay nằm hoang phí lạnh trong suốt căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày mang xuống chuẩn bị tặng buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn xa xăm: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở phắt, Hieo đừng cúng nữa đâu! Mình không trung phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Thanh gươm thần (chỉ còn vành đai đồng) cùng các “que gươm cận vệ” khác.

Phía căn tặng̀i đã cũ chỗ để que gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thủ tục tặng bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác lượng mác dùng để hoá trâu trong suốt các buổi cúng bắt đầu tiến hành ngờ lễ. Song cây mác hàng chục năm chứ dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn chửa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi chẳng ngại kiếm cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu cho kịp giờ cúng.

Ghè rượu được má ra, con heo, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè vào đong vào chiếc lấṕn đồng cổ được truyền trải qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong túi xách ra một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào phủ́n rượu rồi Rơn Lan Hieo dày chóng cất vào túi. Người phụ tá biếu buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào tủ́n đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy tặng Oi Phơ. Tò mò, chúng tao hỏi thì Oi Phơ biếu biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai nghĩa là “rửa sạch tội đụñi”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những ô uế trên người dự buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” biếu cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung quanh co căn biếùi để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – tiễn gươm về “chốn ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich nói quanh nói quẩn lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông leo lên căn chòi lấy xuống một bọc vải trắng đựng thanh gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, nhưng tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng chứ dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào que gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly thân thể của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa mối nhỏ (chứ có đạn), một chiếc hồ đống bằng đá, một chiếc tủ́n đá, một chiếc lấṕn đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay nâng lần lượt 4 thanh gươm vào, tất cả đã đều suyễn gỉ và chẳng có vỏ gươm. Cầm thanh gươm chỉ có vòng đai gươm bằng đồng còn vốn liếng những món văn của lửa và nước quyện rau song lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 que gươm kia là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng tôi sanǵ sững sờ bởi que gươm thần vổ mưa, gọi gió truyền trải qua hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời phòng chống.

Đít quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư trui Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng thanh gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc chén đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào mà lại lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: trây, vâng, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, heo, gà bỏ vào phủ́n đồng. Đủ các thâủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên thanh gươm mà như lời ông giải thích là biếu gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng bê vốn quả tâm trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Hôm nay chúng trui dâng lễ một con trâu, một con heo, gà, ghè rượu cầu xin, am tường báo đến các thần thiêng biết. Chúng tôi xin phép các Pơtao Apui biếu dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về nơi ở mới, chỗ chân núi Chư tớ Yang. Chúng tao cầu xin các vị thần, các Pơtao tặng người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui sang các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai hoẵng gùi, hai tay đỡ niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo phắt bộ từ căn biếùi, tổ trải qua ruộng rẫy bước về núi Chư tui Yang – nơi đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong suốt quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo dải sang cánh đồng tiễn đưa gươm thần về “chốn ở” mới. Trời đang nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo phủ khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui còn dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 lần tính tình

Tự khóa can hệ:

Huyền thoại
Pơtao
không ngai

Gửi bình luận của bạn

(*)Gia tộc và gã :
()()Địa chỉ Email :
số phận điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình phẩm luận :(*)
(*)Mã xác nhận :

Các tin tức xưa hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài chòi dân phòng chống miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai rồng (4)
»Điểm dừng chân chỗ Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt Nam
»Dự án Làm phim 48 giờ thâu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao giò ngai rồng (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu rỏ Đà Nẵng vượt sang 3000 bố thí đẻ tranh ngôi vì vô địch Giọng hát Việt Nhí Co.Opmart 2014
»đỡ cao chất lượng, hiệu sang̉ trong sáng tạo văn học nghệ thuật

Phim Dramas

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao chẳng ngai (5),Huyền thoại về những Pơtao không ngai (5) - Báo đả an TP trợn Nẵng: CADN Online- Kết tiếp kiến niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét